Czosnek jest warzywem o intensywnym, charakterystycznym smaku i aromacie, co sprawia, że jest powszechnie stosowaną cenioną przyprawą. Dodatkową zaletą czosnku są właściwości lecznicze. Czosnek to gatunek o wielu ekotypach i odmianach.
Tradycyjnie odmiany dzieli się na dwie grupy:
- Czosnki strzałkujące („twardołodygowe”) – wytwarzają pędy kwiatostanowe. Rośliny tych odmian odznaczają się silnym wzrostem i są bardzo plenne. W główkach ząbki są regularnie, kolisto ułożone. Liczba ząbków jest mała, ale są one duże. Główki są słabo okryte łuskami – dlatego gorzej się przechowują.
- Czosnki niestrzałkujące („miękkołodygowe”) – nie wytwarzają pędów kwiatostanowych. Ząbki są mniejsze i ułożone spiralnie. Główki są silnie okryte łuskami – dobrze się przechowują.
Czosnek rozmnaża się tylko wegetatywnie. Rośliny rozpoczynają wegetację już przy 3–5oC. Intensywny rozwój cebul następuje, gdy temperatura przekracza 20°C, a długość dnia 12 godzin.
Czosnki strzałkujące przeważnie uprawia się jako ozime (sadzone jesienią). W warunkach klimatycznych Polski sadzone są od połowy września do końca października (żeby zdążyły się ukorzenić przed zimą).
Czosnki niestrzałkujące można sadzić jesienią, w terminach j.w., a także wiosną od końca marca do początku kwietnia.
W Polsce, plon czosnku sadzonego jesienią zbierany jest w lipcu, a sadzonego wiosną – w sierpniu lub wrześniu. Dojrzałość główek czosnku wskazuje żółknięcie łodygi i liści oraz ich przełamywanie się. Czosnek ma duże wymagania glebowe i wodne. Odpowiednie do jego uprawy są gleby żyzne, próchnicze, utrzymane w dobrej kulturze o dobrej pojemności wodnej. Optymalny odczyn gleby to zakres pH 6,5–6,8. Czosnek bardzo korzystnie reaguje na nawożenie organiczne. Wymaga też intensywnego i racjonalnego nawożenia mineralnego, dostosowanego do potrzeb i zasobności gleby, ustalonego na podstawie analizy gleby. Oprócz podstawowego nawożenia doglebowego, standardem jest uzupełniające nawożenie dolistne.
- Zastosowany po wschodach aktywator ukorzeniania ROOTSTAR® dostarcza cynk, w formie amonowego octanu cynku, który stymuluje tworzenie auksyn, tzn. jest jednym z prekursorów auksyn, a zwłaszcza kwasu indolilooctowego (IAA).
- Dostarczony dolistnie fosfor w okresie rozwoju pierwszych liści, korzystnie wpływa na tempo ich wzrostu. Wspomaga też rozwój systemu korzeniowego. (GROWON® lub FOSTAR® lub PLONVIT® PHOSPHO).
- W trakcie intensywnego wzrostu roślin szczególnie ważne jest optymalne zaopatrzenie w azot (NITROMAG® lub PLONVIT® NITRO). Dobrze wykształcone liście są w dużej mierze gwarantem uzyskania wysokiego plonu główek czosnku.
- Od początku formowania się główki czosnku, duże znaczenie ma potas, który odpowiada za produkcję i transport produktów fotosyntezy do części przeznaczonych do zbioru. Ponadto reguluje gospodarkę wodną roślin i biosyntezę cukru (KALPRIM®, PLONVIT® KALI).
- W nawożeniu czosnku uwzględnić należy magnez (MIKROKOMPLEX™), siarkę (SULVIT™), a także wapń (OPTYCAL®, WAPNOVIT® TURBO).
- Spośród mikroelementów ważne są: mangan (AMINO ULTRA® Mn-22 lub MIKROCHELAT™ Mn-13), miedź (AMINO ULTRA® Cu-24 lub MIKROCHELAT™ Cu-15), bor (BORMAX® TURBO, BORMAX®), cynk (AMINO ULTRA® Zn-24 lub MIKROCHELAT™ Zn-15) i molibden (MIKROVIT® MOLIBDEN).
- Dla zapewnienia wysokiej produktywności roślin i dobrej jakości plonu – ważna jest biostymulacja. Dolistne stosowanie stymulatorów TYTANIT®, OPTYSIL®, VANADOO®, AMINOPRIM®, PLANTICINE® stymuluje rośliny do lepszego wzrostu i plonowania oraz do poprawy tolerancji na stresy abiotyczne (warunki pogodowe) i biotyczne (choroby i szkodniki) a także daje możliwość przyspieszenia regeneracji roślin po wystąpieniu warunków stresowych.
- Na szczególną uwagę zasługują także wysokozasadowe nawozy z serii ALKALIN™: ALKALIN™ K+Si, ALKALIN™ KB+Si, ALKALIN™ PK 10:20. Alkaliczny odczyn roztworów tych nawozów aktywizuje czynniki odpornościowe roślin.
- W trakcie sadzenia ząbków czosnku warto zastosować BACTIM® TERRASTART. Jest to nawóz zapewniający optymalną dystrybucję składników pokarmowych dzięki zastosowaniu formuły mikrogranulatu. Wysoka zawartość fosforu oraz innowacyjna formuła SAFE-P pozytywnie wpływają na rozwój systemu korzeniowego. Ponadto produkt ten zawiera również łatwo przyswajalny cynk, który jest niezbędny do początkowego rozwoju roślin.
- W uprawie czosnku ważne jest ograniczenie występowania nicieni. Do tego celu zalecane jest zastosowanie BACTIM® RECEPTOR. Jest to bioprodukt, który szczególnie rekomendowany jest na stanowiska zagrożone występowaniem nicieni. Produkt ten, stosować można zapobiegawczo w formie jednorazowej dawki lub kilkukrotnie, zależnie od presji nicieni.
Szeroka gama produktów INTERMAG, umożliwia opracowania własnego, indywidualnego programu nawożenia dolistnego i biostymulacji, uwzględniającego lokalne warunki glebowe, intensywność uprawy, fazę rozwojową roślin oraz dostępność różnych produktów.
