Wprowadzenie do nawożenia kukurydzy
Kukurydza jest rośliną o wysokim potencjale plonowania, ale jednocześnie wymaga precyzyjnego nawożenia, aby w pełni wykorzystać jej możliwości. Prawidłowe nawożenie kukurydzy to podstawa sukcesu w jej uprawie, szczególnie w obliczu zmieniających się warunków klimatycznych i rosnących kosztów produkcji.
W tym kompleksowym artykule omówimy wszystkie aspekty nawożenia kukurydzy, ze szczególnym uwzględnieniem mikroelementów. Często decydują o końcowym plonie, mimo że są pobierane w niewielkich ilościach.
Wymagania pokarmowe kukurydzy – najważniejsze składniki
Kukurydza ma konkretne wymagania pokarmowe, które należy zaspokoić, aby uzyskać wysokie i stabilne plony. W myśl prawa Liebiga o poziomie plonowania decyduje ten składnik, którego deficyt jest największy.
Z podstawowych składników pokarmowych kukurydza najlepiej pobiera potas, a następnie azot oraz kolejno: fosfor, wapń i magnez. Ważne jest też bilansowanie składników drugoplanowych (siarka) oraz dostarczenie odpowiedniej ilości mikroelementów, spośród których najważniejszymi są cynk i bor.
Na wytworzenie 1 tony ziarna kukurydza pobiera następujące ilości makroelementów:
- 20-30 kg azotu
- 8-10 kg fosforu
- 22-32 kg potasu
- 4-6 kg magnezu
- 3-4 kg siarki
- 4-5 kg wapnia
Natomiast zapotrzebowanie kukurydzy na mikroelementy, również na 1 tonę ziarna wygląda następująco:
- 200-250 g żelaza
- 70-95 g cynku
- 20-30 g boru
- 10-12 g miedzi
- 35-40 g manganu
- 1 g molibdenu
Nawożenie kukurydzy na ziarno azotem
Kukurydza jest rośliną nie wymagającą dużych dawek azotu. Natomiast wymaga stworzenia warunków, w których możliwe jest efektywne wykorzystanie azotu z nawozów i z gleby. Takim warunkiem jest optymalne zaopatrzenie w fosfor, potas, magnez i siarkę, a także cynk i bor. Pierwiastki te kształtują dynamikę pobierania azotu z gleby od początku wegetacji. Aby zapobiec wahaniom poziomu azotu w trakcie cyklu wegetacyjnego, kluczowe jest zastosowanie bakterii wiążących azot.
Niezbędne w wielu sytuacjach dokarmianie dolistne kukurydzy azotem, wymaga stosowania azotu w formie amidowej oraz zastosowania ostrożności, aby nie nastąpiło poparzenie roślin.
Na jedną tonę ziarna oraz słomy kukurydza pobiera średnio 20-30 kg azotu. Kukurydza potrzebuje nawożenia azotem w ilości 330 kg/ha do wytworzenia 10 t plonu ziarna suchego.
Nawożenie kukurydzy fosforem i potasem
Warunkiem uzyskania zadowalającego plonu ziarna, jak i dobrego surowca do zakiszania, jest także odpowiednia zasobność w fosfor i potas.
Kukurydza cechuje się specyficzną dynamiką pobierania fosforu – krytyczne fazy zapotrzebowania na ten składnik występują w początkowym okresie rozwoju i w okresie dojrzewania. Na wytworzenie plonu 10 ton ziarna suchego kukurydza potrzebuje 140 kg fosforu.
Jeżeli chodzi o potas to kukurydza zalicza się do grupy roślin uprawnych, które w większym stopniu reagują na poziom zasobności gleby niż na bieżące nawożenie tym składnikiem. Na wytworzenie 10 ton plonu suchego ziarna, należy dostarczyć kukurydzy około 140 kg potasu.
Nawożenie fosforem i potasem należy rozpatrywać po zmianowaniu. Podstawą efektywnego nawożenia tymi pierwiastkami jest właściwy sposób zagospodarowania resztek roślinnych i słomy.
Nawożenie kukurydzy siarką i magnezem
Kukurydza powinna być dokarmiana magnezem dolistnie w czasie wegetacji. Zabiegi dolistne umożliwiają skutecznie uzupełnienie nawożenia doglebowego i szybką likwidację niedoborów. Standardowe terminy zabiegów dolistnych to fazy od 4 liści do wyrzucenia wiechy.
W przeciętnych warunkach glebowych, bez nawożenia naturalnego i organicznego, należy nawozić kukurydzę siarką w wysokości 1/5-1/7 dawki azotu. Brak siarki w glebie uzupełnia się stosując nawozy doglebowe z siarką, a także dolistnie wraz z magnezem, w postaci siarczanu magnezu.
Nawożenie mikroelementami – bez tego nie ma dobrych plonów kukurydzy
Mikroelementy są swoistymi katalizatorami przemian biologicznych i procesów fizjologicznych. Wpływają one również pozytywnie na efektywne wykorzystanie makroskładników. Choć rośliny pobierają mikroskładniki w niewielkich ilościach, to ich niedobór może być przyczyną drastycznych, sięgających nawet kilkudziesięciu procent, spadów plonów oraz pogorszenia ich jakości. Najważniejsze mikroelementy dla kukurydzy to bez wątpienia cynk i bor.
Nawożenie kukurydzy cynkiem
W uprawie kukurydzy cynk jest mikroelementem o dużym znaczeniu plonotwórczym. Kukurydza potrzebuje cynku do efektywnego przetwarzania pobranych składników (przede wszystkim azotu) w plon. Cynk bierze udział w syntezie fitohormonów (auksyn, cytokinin), przez co oddziałuje na prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Zwiększa pobieranie azotu, a w późniejszych fazach – korzystnie wpływa na fotosyntezę. Cynk poprawia ogólny stan fizjologiczny roślin oraz zwiększa odporność na patogeny grzybowe.
Ile cynku dla kukurydzy?
Najważniejsze jest to, aby kukurydza była dobrze odżywiona cynkiem od samego początku wegetacji. Na wytworzenie 1 t plonu kukurydza pobiera około 70-95 gramów cynku.
Niedobory cynku w kukurydzy
Objawiają się w kukurydzy w pierwszej kolejności na młodych liściach poprzez zmniejszenie ich powierzchni oraz chlorozy – przebarwienia: od jasnozielonych a nawet biało-żółtych pasów idących pomiędzy nerwami od nasady liścia i kończących się przed jego wierzchołkiem.
Niedobory cynku u kukurydzy oddziałują między innymi na opóźnianie wyrzucania wiech i kwitnienia roślin, co skutkuje obniżeniem plonu ziarna. Niestety, dostępność cynku dla roślin jest silnie ograniczana przez warunki panujące w glebie – np. zbyt wysokie pH, gleby ilaste, wysoką zawartość materii organicznej. Rośliny mają utrudnione pobieranie cynku z gleby również przez panującą suszę. Dlatego niezbędne jest dolistne dokarmianie roślin kukurydzy cynkiem
Bor w kukurydzy
Bor jest drugim najwazniejszym mikroskładnikiem dla kukurydzy, który bierze udział w kształtowaniu struktury ścian komórkowych, kontroluje aktywność auksyn oraz korzystnie oddziałuje na zaopatrzenie roślin w makroskładniki.
Kiedy nawozić bor w kukurydzy?
Najważniejszym okresem, w którym trzeba zadbać o odżywienie kukurydzy w bor, jest faza 4-6. liścia, kiedy powstają zawiązki kolby. Dobre odżywienie borem wpływa na wzrost łagiewki pyłkowej, co przekłada się na dobre zapylenie i zaziarnienie kolb. Objawem niedoboru boru u kukurydzy jest występowanie tzw. szczerbowatości kolb, czyli obecność pustych przestrzeni bez ziarniaków.
Ile boru dla kukurydzy?
Dolistne dokarmianie tym mikroelementem odgrywa istotną rolę, zwłaszcza że blisko 80% gleb w Polsce charakteryzuje się jego niską zawartością. Kukurydza, aby wytworzyć 1 tonę plonu, potrzebuje średnio od 20 do 30 gramów boru.
Jakie jeszcze mikroelementy w nawożeniu kukurydzy?
Pozostałe mikroelementy nie są aż tak istotne dla kukurydzy, natomiast nie można o nich zapomnieć. Są to miedź, żelazo oraz mangan. Czynnikami ograniczającymi pobieranie tych pierwiastków są warunki glebowe, dlatego warto aplikować je dolistnie. Wszystkie z pierwiastków w odpowiednich proporcjach znajdują się w nawozie dolistnym AMINO ULTRA KUKURYDZA.
Optymalny termin aplikacji mikroelementów w kukurydzy
Pierwszą aplikację warto wykonać w fazie 2.-6. liścia, gdy rośliny intensywnie budują system korzeniowy i przygotowują się do szybkiego wzrostu wegetatywnego. Kolejne aplikacje w fazie 7.-8. liści i od wzrostu źdźbła do początku rozwoju wiechy, wspomagają prawidłowe wykształcenie i zapylenie kolb.
Biostymulacja kukurydzy
W obliczu coraz częstszych ekstremów pogodowych, biostymulacja staje się nie tyle wyborem, co koniecznością w nowoczesnej uprawie kukurydzy. Okresy suszy, gwałtowne zmiany temperatur czy nadmierne opady mogą znacząco ograniczyć potencjał plonowania.
Jak biostymulatory wspierają kukurydzę?
Biostymulacja koncentruje się na poprawie wzrostu, zdrowotności i produktywności roślin oraz przygotowaniu ich na niekorzystne warunki pogodowe. Biostymulatory działają na różnych poziomach, m.in.: stymulując system korzeniowy, poprawiając wchłanianie składników odżywczych, wzmacniając odporność na choroby i stresy środowiskowe w tym susze. Podejście to jest szczególnie istotne w przypadku kukurydzy, jednej z najważniejszych roślin zbożowych na świecie, wykorzystywanej do produkcji żywności, paszy i różnych produktów przemysłowych.
Korzyści płynących z biostymulacji kukurydzy jest dużo, a najważniejsze z nich to:
– większe plony, dzięki poprawie wchłaniania składników odżywczych i zwiększeniu odporności na stres
– lepsza odporność – biostymulatory pomagają kukurydzy pod presją stresów zarówno biotycznych, jak i abiotycznych.
