Samosiewy zbóż w rzepaku obniżają jego plonowanie. Zwalczanie samosiewów zbóż wykonuje się zwykle po zabiegach zwalczających chwasty dwuliścienne. Do tego celu wykorzystać można kilka zarejestrowanych dedykowanych substancji czynnych. Liście chwastów pobierają te substancje i należy o tym pamiętać, wybierając termin zabiegu.
Nie tylko samosiewy zbóż
W uprawie rzepaku z chwastów jednoliściennych zdecydowanie najczęściej występują samosiewy zbóż. Ich obecność na plantacji związana jest rotacją płodozmianu — uprawa rzepaku ozimego przypada zwykle po zbożach.
W rzepaku mogą występować także inne chwasty jednoroczne jednoliścienne, jednak ich presja jest na ogół zdecydowanie mniejsza. Przykładami innych chwastów występujących w uprawach rzepaku ozimego są:
- miotła zbożowa
- życice
- wyczyniec polny
Z chwastów jednoliściennych szczególnym zagrożeniem dla upraw rzepaku ozimego jest perz właściwy. Do jego zwalczania niezbędne jest zastosowanie znacznie wyższej dawki środka chwastobójczego niż do eliminacji samosiewów zbóż.
Jakie substancje czynne można wykorzystać do zwalczania samosiewów zbóż w rzepaku?
Do zwalczania tylko chwastów jednoliściennych w rzepaku, w tym samosiewów zbóż, zarejestrowane jest ponad 160 produktów (stan na 5.10.2024), które opierają swoje działanie na różnych substancjach czynnych. W tabeli przedstawiono przykładowe substancje oraz ich dawki wykazujące wysoką skuteczność w zwalczaniu samosiewów zbóż. Dodatkowo w tabeli uwzględniono fazę rzepaku ozimego, w której można daną substancję stosować. Informacje dotyczą substancji czynnej, a nie konkretnego produktu — powinien być on aplikowany zgodnie z zapisami w etykiecie.
| Substancja aktywna | Dawka | Fazy stosowania w rzepaku |
| propachizafop | 50 – 70 g/ha | od BBCH 12 |
| chizalofop-P etylu | 37,5 – 60 g/ha | od BBCH 10 |
| fluazyfop-P butylu | 94,5 -112,5 g/ha | od BBCH 12 |
| cykloksydym | 100 g/ha | od BBCH 12 |
| kletodym | 96 g/ha | od BBCH 12 |
Zwalczanie jest obligatoryjne
Ograniczać presję samosiewów zbóż można przy pomocy zabiegów wykonywanych przed siewem rzepaku. Zwykle okazują się one jednak niewystarczające i po wchodach rzepaku zaczynają się pojawiać już pierwsze samosiewy zbóż.
W przypadku ich dużej presji zabieg należy wykonać w początkowych fazach rozwojowych rzepaku. Pozwoli to szybko zmniejszyć ich konkurencję z rośliną uprawną o składniki pokarmowe i wodę. Dostępne herbicydy pozwalają na wykonanie zabiegu już w fazie liścieni (BBCH 10). Gdy wschody samosiewów zbóż są przesunięte w czasie, trzeba wykonać ponownie zabieg lub decyzję o zabiegu należy przenieść na wyższą fazę rozwojową rzepaku (zwykle BBCH 14).
Zwalczać należy też samosiewy zbóż jarych
Zaniechanie zwalczania samosiewów zbóż jarych z myślą o tym, że wymarzną zimą, jest niewskazane. Przy ich dużym zagęszczeniu powodują nadmierny wzrost roślin rzepaku na wysokość, co może wpłynąć na obniżenie ich zimotrwałości. Dodatkowo samosiewy zbóż są miejscem bytowania mszyc, z którego mogą nalatywać na rosnące oziminy. Dla przypomnienia, dużym zagrożeniem, zwłaszcza dla uprawy jęczmienia ozimego, jest wirus powodujący żółtą karłowatość jęczmienia.
Wiosenna możliwość
Podstawowy zabieg zwalczania chwastów jednoliściennych, w tym samosiewów zbóż powinien zostać wykonany jesienią. Najlepiej, żeby aplikację herbicydu wykonać maksymalnie do fazy 4-5 liści (przy dużej presji – wcześniej). Większość wymienionych w tabeli substancji czynnych może być też aplikowana wiosną, jednak termin ten należy traktować jako awaryjny — gdy skuteczność jesiennej aplikacji będzie niezadowalająca.
Skuteczność jesiennego i wiosennego zabiegu można zwiększyć wykorzystując adiuwant FASTER. Więcej informacji o tym produkcie można przeczytać TUTAJ.
