Uprawa ziemniaków, wymagania glebowe i pokarmowe
Ziemniak jest rośliną tolerancyjną na jakość gleb. Prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, stolonów oraz bulw przebiega przy umiarkowanej wilgotności i temperaturze, a także przy dostępie powietrza. Dlatego też pod ziemniaki najlepiej nadają się gleby charakteryzujące się korzystnymi właściwościami fizycznymi, przewiewne oraz bogate w składniki pokarmowe. Ziemniak jest rośliną tolerancyjną na odczyn gleby (pH 4,5–6,5), jednakże odczyn alkaliczny jest niekorzystny, ponieważ sprzyja porażeniu bulw parchem zwykłym.
Potrzeby pokarmowe ziemniaka są dość wysokie. Z plonem 1 t bulw przeciętnie pobiera:
- odmiany wczesne: 5–6 kg azotu (N), 2–2,5 kg fosforu (P2O5), 8 kg potasu (K2O), 0,8–1 kg wapnia (CaO), 0,8–1 kg magnezu (MgO), 0,4–0,8 kg siarki (SO3)
- odmiany średnio wczesne i późne: 4–5 kg azotu (N), 1,5–2 kg fosforu (P2O5), 6–8 kg potasu (K2O), 1–1,2 kg wapnia (CaO), 0,6–0,9 kg magnezu (MgO), 0,5–1 kg siarki (SO3).
Największe zapotrzebowanie roślin na makroelementy, w zależności od fazy rozwojowej:
- zakrywanie międzyrzędzi (BBCH 31–39) – azot
- od poczatku do końca kwitnienia / początek zawiązywania bulw do tworzenia bulw (BBCH 51–69 / 40–44) – potas, fosfor
- rozwój owoców / tworzenie bulw (BBCH 70–79 / 44–47) – wapń, magnez, siarka.
W niektórych fazach rozwojowych roślin ziemniaka składniki pokarmowe są pobierane szczególnie intensywnie i nie zawsze tradycyjne nawożenie doglebowe gwarantuje dostępność ich dla roślin. Wskazane jest uzupełnianie składników poprzez nawożenie dolistne.
Zdj. Plantacja ziemniaka w fazie kwitnienia (BBCH 61–69) / tworzenia bulw (42–44)
Nawożenie ziemniaka – Funkcje makro i mikroelementów
Azot (N) – pierwiastek ten wywiera największy wpływ na wielkość i jakość bulw. Powoduje wzrost zawartości białka.
Nadmiar azotu zmniejsza zawartość suchej masy, witaminy C i skrobi, skórka bulwy silnie łuszczy się, a miąższ jest podatny na ciemnienie. Bulwy są bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne i narażone na porażenie przez choroby występujące w okresie przechowalniczym. Źródłami łatwo dostępnego azotu są: NITROMAG, PLONVIT NITRO.
Fosfor (P) – zwiększa odporność bulw na choroby oraz na uszkodzenia mechaniczne. Wpływa na wzrost zawartości skrobi i witaminy C oraz ogranicza nagromadzenie się azotanów w bulwach. Źródłami łatwo dostępnego fosforu są: GROWON, FOSTAR, PLONVIT PHOSPHO, UNI PK 10:18, ALKALIN PK 10:20.
Potas (K) – reguluje proces dojrzewania bulw i zmniejszania ich podatności na ciemnienie. Zwiększa zdolności przechowalnicze bulw oraz zmniejsza podatność na choroby, uszkodzenia mechaniczne. Odpowiednie zaopatrzenie w potas zmniejsza zawartość cukrów redukujących w bulwach co poprawia ich właściwości technologiczne w przerobie na chipsy i frytki. Potas reguluje gospodarkę wodną i zwiększa odporność roślin na suszę. Nadmierne nawożenie potasem obniżania zawartości suchej masy i skrobi w bulwach. Brak tego pierwiastka pogarsza jakość bulw – ich miąższ ciemnieje (w stanie surowym i po obróbce termicznej). Potas w szybko przyswajalnej formie dostarczają nawozy dolistne, takie jak: KALPRIM, PLONVIT KALI, UNI PK 10:18, ALKALIN PK 10:20.
Rośliny niedostatecznie odżywione potasem i fosforem, przy nadmiarze azotu, łatwiej zapadają na choroby grzybowe i bakteryjne, np. zarazę ziemniaka. Negatywne skutki przynosi także przenawożenie potasem, zwłaszcza niezrównoważone z dawkami fosforu. Pogarsza to techniczną jakość bulw.
Nadmiar azotu i potasu zwiększa podatność bulw na uszkodzenia mechaniczne, pogarsza możliwości przechowywania i wpływa na większe straty w czasie przechowywania.
W uprawie ziemniaka istotną rolę odgrywają także wapń, magnez i siarka. Te makroelementy dostarczają odpowiednie nawozy dolistne:
- nawozy wapniowe (WAPNOVIT TURBO)
- nawozy magnezowe (MIKROKOMPLEX)
- nawozy siarkowe (SULVIT).
Mikroelementy – są niezbędne dla prawidłowego rozwoju i plonowania roślin. Niedobór nawet jednego ze składników pokarmowych zawsze skutkuje spadkiem wielkości i jakości plonu. Szczególnie istotna rolę pełnią:
- Bor (BORMAX TURBO) – zapobiega rogowaceniu i pękaniu skórki, co podnosi wartość handlową ziemniaka oraz wpływa na jego wartość przechowalniczą. Rośliny prawidłowo zaopatrzone w bor efektywniej wykorzystują azot, fosfor, potas i magnez.
- Cynk (MIKROCHELAT Zn-15 lub MIKROVIT CYNK) – wpływa na rozwój stolonów i na ilość wytwarzanych bulw, zwiększa odporność na stresy i choroby fizjologiczne oraz uczestniczy w syntezie skrobi. Jest pierwiastkiem, który bierze udział w przetwarzaniu kwasów organicznych, w syntezie chlorofilu oraz witamin B, C i P, odpowiada za proces wzrostu i rozwoju oraz zdrowotność roślin.
- Mangan (MIKROCHELATMn-13 lub MIKROVIT MANGAN) – warunkuje prawidłowy przebieg procesu fotosyntezy, pomaga w przetwarzaniu azotu, co przekłada się na jakość bulw, ogranicza także porażenie ziemniaka parchem zwykłym. Odpowiednio odżywione tym pierwiastkiem rośliny są bardziej odporne na stresy, choroby fizjologiczne i grzybowe.
Kompleksowym źródłem mikroelementów jest PLONVIT ZIEMNIAK – nawóz dolistny, który szybko i skutecznie dostarcza roślinom mikroelementy w proporcjach odpowiadających wymaganiom pokarmowym ziemniaka.
Przykładowy program nawożenia ziemniaka.
Zdj. W sprzedaży dostepne są rózne odmiany ziemniaka
Czytaj także: „Nawożenie ziemniaka na zbiór wczesny”
